به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

واکاوی مولفه‌های زیبایی‌شناسی بومی رنگ در اقوام ایرانی

تاریخ انتشار: ۱ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۴۲۶۸۴

طیبه عزت‌الهی نژاد مدیر گروه پژوهشی هنرهای سنتی ارائه دهنده این کرسی که جبار رحمانی عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی و علیرضا حسن‌زاده رییس پژوهشکده مردم‌شناسی ناقدان آن بودند و مدیریت آن را آپه‌نا اسفندیاری عضو هیأت علمی گروه پژوهشی هنرهای سنتی برعهده داشت به طرح مسئله و پرسش‌های کرسی پرداخت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او گفت: مطالعات رنگ در ایران اغلب بر پایۀ منابع و اسناد جامعۀ غربی است، بطور مثال کتاب«هنر رنگ» یوهانس ایتن یکی از مهم‌ترین منابعی مطرح در مراکز علمی و دانشگاهی ایران تدریس می‌شود، این کتاب حاوی نظریات و تجربیاتی نویسنده است که بر همین اساس رنگ‌ها را اغلب برپایۀ فیزیک تقسیم‌بندی کرده، این در حالی است که در قرن بیستم مطالعات انسان‌شناسی هنر مباحث جدیدی در عرصۀ هنر ایجاد کرد که بعدها موجبات شکل‌گیری شاخۀ مطالعاتی انسان‌شناسی زیبایی‌شناسی بومی که بیشترین توجه را به جامعۀ خالق اثر و ارزش داشت فراهم کرد. 

مدیر گروه پژوهشی هنر‌های سنتی تصریح کرد: در واقع محور اصلی انسان‌شناسی زیبایی‌شناسی بومی توجه به نگرش مردم به جهان در جوامع است و در این حوزۀ مطالعاتی توجه به ترجیحات افراد در جوامع مختلف در پدید آوردن آثار اهمیت دارد، به واقع زیبایی‌شناسی بومی بر نگرش جامعۀ خالق اثر تاکید می‌کند و نقدی که نظریه‌پردازان این حوزه به نگاه غربی به ویژه هنر جوامع دیگر دارند این است که غربی‌ها در پی یافتن معنا و کارکرد غیر بومی در جامعۀ بومی هستند و همین مسئله موجب خلا توجه به نگرش جامعۀ خالق اثر شده که حاصلش، تفاسیری به اصطلاح «فاصله‌دار» است، تداوم همین نگرش را در مطالعات فرهنگی در ایران می‌توان دید، همانگونه که اشاره شد، واکاوی مولفه‌های زیبایی‌شناسانه در ایران اغلب با شاخص‌های غربی بوده و مطالعات میدانی با محوریت زیبایی از منظر جامعۀ خالق و بومی انجام نشده‌است.

عزت‌الهی نژاد افزود: از همین روی مسئلۀ مطروحه در این پژوهش واکاوی مولفه‌های زیبایی‌شناسی بومی رنگ در اقوام ایرانی بود و از آنجاکه محقق سال‌ها در میدان جامعۀ ترکمنی به پژوهش پرداخته در پژوهش حاضر مولفه‌های زیبایی‌شناسی بومی ترکمنی مدنظر قرار گرفت. 

او اظهارکرد: باستان‌شناسی نشان می‌دهد که در منطقۀ امروزی ترکمنستان از هفت هزار سال پیش از میلاد، نشانه‌های زندگی وجود داشته (تیلور، ۲۰۱۱:‌۱۹) و نیاکان ترکمن‌ها از ۶ هزار سال پیش در منطقة شمالی سواحل دریاچة «اشیق (ایسیق) گُل» کنار سیر دریا و رود جیحون ساکن شدند، این منطقه از قرن ششم تا چهارم پ. م بخشی از امپراتوری هخامنشیان بود که بعد‌ها نیز جزء سیطرۀ امپراتوری اشکانیان قرار گرفت.

عزت‌الهی نژاد گفت: در قرن پنجم ساسانیان از این منطقه با تهاجم هُون‌ها (هِیاطه، قوم بیابانگرد ساکن مغولستان) به کوه‌های «کُپه‌داغ» عقب‌نشینی کردند و در نهایت قرن هفتم میلادی دسته‌های «اوغوز» از ناحیة «اُورخون» به سوی نواحی آرال و سیر دریا کوچ کردند و به سرزمین جیحون و به صحرای «قره‌قوم» رسیدند.

مدیر گروه پژوهشی هنر‌های سنتی با بیان اینکه اوغوز‌ها از این زمان در این منطقه ساکن شدند و ترکمن‌های ایران نیز یکی از بزرگ‌ترین قبایل عشایری (کوچنده) در منطقه شمالی ایران هستند که گسترۀ پراکندگی آن‌ها از شمال خراسان و شرق دریای خزر است افزود: اگرچه اغلب طوایف ترکمنی امروزه کوچنده نیستند، اما به دلیل پایبند بودن به سنن و آداب قومی همچنان به‌عنوان طوایف و اقوام عشایری شناخته می‌شوند، اگرچه پژوهش‌های متعددی در مورد این قوم در ایران صورت گرفته‌است، اما یافته‌ها نشان می‌دهد که اغلب این پژوهش‌ها بر ساختار اجتماعی و تاریخی ترکمن‌ها تمرکز دارند و رویکرد‌هایی همچون انسان‌شناسی زیبایی‌شناسی بومی، مورد توجه نبوده، در حالی‌که تاریخ و شیوۀ زیست کوچندگی موجبات تنوع قومی با ساختار‌های متنوع را فراهم کرده است.

او افزود: بر همین اساس در این مطالعه تلاش خواهد شد تا زیبایی‌شناسی بومی رنگ در خودتزیینی سنتی ترکمن مورد واکاوی قرار گیرد و از همین روی پرسش اصلی این است که مولفه‌های تاثیرگذار بر زیبایی‌شناسی بومی رنگ در خودتزیینی سنتی قوم تکه ترکمن روستای دویدوخ کدامند؟

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری میراث و گردشگری

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: میراث فرهنگی هنرهای سنتی مولفه های زیبایی گروه پژوهشی هنر انسان شناسی جامعۀ خالق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۴۲۶۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیشتازی ایران در تشخیص مالاریا / مورد بومی ابتلا در کشور گزارش نشده است

معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: ثبت نشدن مورد بومی مالاریا طی چهار سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ در کشور، پیشتازی ایران در منطقه در زمینه مبارزه با مالاریا را نشان می‌دهد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از وبدا، حسین فرشیدی اظهار کرد: یکی از دستاوردهای خوب ایران، به‌رغم سختی‌های همه‌گیری کووید، گسترش نظام تشخیص آزمایشگاهی مالاریا به ویژه سطح تشخیص میکروسکوپی بوده است در حدی که در مدیترانه شرقی به رغم همه کارشناسان بین‌المللی ایران در این زمینه پیشتاز است.

وی افزود: این پیشرفت‌ها در شرایط سخت سال‌های اخیر با توجه به تحریم‌های فلج کننده، محدودیت‌های دسترسی به اقلام مورد نیاز بهداشتی بین‌المللی و بار سنگین پاندمی کووید ۱۹ به دست آمده که بدون حمایت سازمان بهداشت جهانی و کمک‌های تکنیکال و فنی این سازمان، دستیابی به این موفقیت میسر نبوده است.

معاون بهداشت گفت: در کنار این کمک‌ها تلاش به ویژه در دانشگاه‌های علوم پزشکی جنوب و جنوب شرقی کشور، استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بخش جنوبی استان کرمان یعنی محدوده تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، سبب شده که ما در کنار کشور به شدت آلوده‌ای مثل پاکستان با تخمین بیش از دو میلیون مورد سالیانه مالاریا، چنین دستاورد بزرگی داشته باشیم.

فرشیدی تصریح کرد: ثبت نشدن مورد بومی مالاریا طی چهار سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ در کشور، پیشتازی ایران در منطقه در زمینه مبارزه با مالاریا را نشان می‌دهد؛ به دلیل افزایش بار بیماری در سال ۱۴۰۱ به دنبال وقوع سیل در پاکستان نه تنها افزایش بیش از حد تصور موارد وارده مالاریا از پاکستان و افغانستان و به دنبال آن افزایش ریسک برقراری مجدد چرخه انتقال مالاریا در داخل شهرستان‌های مرزی استان سیستان بلوچستان را به شکل قابل توجهی افزایش داده است، که به رغم مشاهده نشدن شواهد اثبات شده مبنی بر برقراری چرخه انتقال محلی مالاریا، سازمان جهانی بهداشت بر موارد اندکی از انتقال بیماری در داخل مرزهای کشور، نظر دارد.

وی گفت: باید به این نکته مهم توجه داشت که ایران یک کشور پهناور و بزرگ و قابل قیاس با کشورهایی نظیر امارات و مراکش که در سال‌های گذشته و دو کشور آذربایجان و تاجیکستان که سال پیش گواهی حذف مالاریا را دریافت کرده‌اند، نیست، ما بیش از ۸۰ میلیون جمعیت داشته و در جوار کشورهایی مانند پاکستان و افغانستان قرار داریم که آمار بیماری مالاریا در آنها بیش از خیلی از کشورهای منطقه است.

معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اضافه کرد: در دو سال گذشته بعد از نزدیک به ۱۰ سال کاهش موارد مالاریا، افزایش مواردی را شاهد بودیم که همه این موارد، موارد وارده از مرزهای جنوب و جنوب شرقی کشور و از کشور پاکستان بوده و به هر حال برنامه ما را متأثر خواهد ساخت، نگرانی ما و همکاران این است که موارد وارده از کشورهای افغانستان و پاکستان تبعاتی برای برنامه ایران در مهار و حذف مالاریا به همراه داشته باشد.

فرشیدی افزود: این افراد همگی مسافرت‌های مرزی به مناطق سیستان بلوچستان به ویژه شهرهای سرباز، چابهار و سراوان داشته‌اند و مربوط به نیروهای نظامی و انتظامی شاغل در منطقه و کسانی که در امر جابه‌جایی سوخت بین مناطق مرزی ما و پاکستان اشتغال داشته‌اند، هستند.

وی تصریح کرد: سال گذشته پرونده موارد مالاریای کشور با حدود ۱۰ هزار مورد بیماری بسته شد که به اعتقاد ما، همه این موارد، اعم از داشتن ملیت ایرانی، افغان یا پاکستانی وارده از خارج از کشور بوده‌اند، همانطور که ذکر شد ایرانی‌هایی که از موارد وارده این بیماری را گرفته‌اند به دلیل شغل حمل سوخت قاچاق در مرزهای جنوب شرقی یا حسب ضرورت‌های شغلی دیگر در مناطق صفر مرزی مشغول به خدمت بوده یا به آن سوی مرزهای شرقی کشور تردد داشته‌اند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اظهار داشت: امیدواریم بتوانیم با مشارکت نیروهای نظامی و انتظامی، حمایت مسئولان سیاسی و تلاش پزشکان و کارکنان بخش سلامت، با حساسیت هر چه بیشتر در راستای شناسایی به موقع و درمان فوری و کامل بیماران هشیارانه عمل و افقی روشن برای برنامه مبارزه با مالاریا ترسیم کنیم.

کد خبر 748708